Intermodalność w transporcie staje się coraz bardziej popularna jako sposób na optymalizację kosztów, redukcję emisji oraz usprawnienie procesów logistycznych. Łączenie transportu kolejowego, drogowego, morskiego i lotniczego pozwala na lepsze wykorzystanie infrastruktury oraz minimalizację opóźnień. Jakie korzyści płyną z transportu intermodalnego i dlaczego warto wprowadzać go do łańcucha dostaw? Oto odpowiedzi na kluczowe pytania.
Czym jest transport intermodalny?
Transport intermodalny to metoda przewozu ładunków, która zakłada korzystanie z różnych środków transportu – zazwyczaj kolei, transportu drogowego, morskiego i lotniczego – bez konieczności przeładowywania towarów podczas zmiany środka transportu. Dzięki zastosowaniu zunifikowanych jednostek, takich jak kontenery, możliwe jest szybkie i sprawne przenoszenie towarów z jednego środka transportu na drugi. Tego rodzaju przewozy przyspieszają procesy logistyczne i zwiększają efektywność dostaw.
Korzyści z transportu intermodalnego
Transport intermodalny pozwala firmom logistycznym na elastyczność oraz skuteczniejsze zarządzanie czasem i kosztami dostaw. Oto kluczowe korzyści wynikające z zastosowania tego rozwiązania:
Optymalizacja kosztów przewozu
W transporcie intermodalnym często kluczową rolę odgrywa kolej, która jest tańsza niż transport drogowy na długich dystansach. Łączenie różnych środków transportu pozwala zmniejszyć koszty paliwa oraz utrzymania pojazdów drogowych, co jest szczególnie istotne przy rosnących cenach energii. Kolej oraz transport morski sprawdzają się jako efektywne rozwiązania na dłuższych odcinkach, podczas gdy transport drogowy wykorzystywany jest głównie na krótkich dystansach (tzw. „ostatnia mila”), co pozwala na obniżenie kosztów i przyspieszenie procesów.
Zmniejszenie emisji i wpływu na środowisko
Transport intermodalny jest bardziej ekologiczny niż sam transport drogowy, ponieważ pozwala ograniczyć emisję CO₂. Na długich dystansach wykorzystywana jest zazwyczaj kolej, która emituje nawet o 70% mniej CO₂ niż transport drogowy na tej samej trasie. Z kolei transport morski, choć wolniejszy, również cechuje się niską emisją na jednostkę przewożonego ładunku. Łącząc różne środki transportu, firmy mogą w znaczący sposób zmniejszyć swój ślad węglowy, co jest istotne dla wielu firm dążących do zrównoważonego rozwoju i spełnienia wymagań regulacyjnych.
Większa elastyczność i niezależność od zakłóceń
Transport intermodalny oferuje większą elastyczność i możliwości reagowania na ewentualne zakłócenia w jednym z segmentów transportu. Na przykład w przypadku wystąpienia opóźnień na trasie kolejowej, część ładunku można przekierować na trasę drogową lub lotniczą. Elastyczność ta pozwala firmom na lepsze zarządzanie ryzykiem, co jest kluczowe w czasach globalnych zawirowań, takich jak pandemie, zmiany klimatyczne czy problemy geopolityczne.
Lepsze wykorzystanie infrastruktury
Korzystanie z różnych środków transportu umożliwia lepsze wykorzystanie istniejącej infrastruktury. Przykładowo, duże porty morskie są zazwyczaj dobrze skomunikowane z siecią kolejową, co umożliwia szybki transfer towarów bez potrzeby transportu drogowego na długich trasach. Transport intermodalny pomaga też odciążyć zatłoczone autostrady i drogi, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wypadków oraz poprawy bezpieczeństwa w logistyce.
Wyzwania transportu intermodalnego
Chociaż transport intermodalny oferuje wiele korzyści, wiąże się także z pewnymi wyzwaniami, które mogą wpłynąć na efektywność tego modelu.
Wymagania infrastrukturalne
Transport intermodalny wymaga dobrze rozwiniętej infrastruktury na każdym etapie łańcucha dostaw. Terminale intermodalne, porty oraz odpowiednie połączenia kolejowe i drogowe są niezbędne, aby umożliwić sprawny transfer ładunków między różnymi środkami transportu. W krajach o słabiej rozwiniętej infrastrukturze logistycznej mogą występować ograniczenia, które utrudniają wprowadzenie transportu intermodalnego na szeroką skalę.
Koordynacja i zarządzanie czasem
Zarządzanie transportem intermodalnym wymaga precyzyjnej koordynacji między różnymi przewoźnikami i środkami transportu. Każdy przystanek w łańcuchu logistycznym musi być dokładnie zsynchronizowany, aby uniknąć opóźnień. W praktyce oznacza to ścisłą współpracę z różnymi partnerami, co może być trudne do zrealizowania w przypadku dużych odległości i ograniczonej liczby środków transportu na danej trasie.
Koszty operacyjne i nakłady początkowe
Implementacja transportu intermodalnego może wymagać znacznych inwestycji początkowych, zwłaszcza w zakresie zakupu odpowiednich jednostek transportowych, takich jak kontenery, a także dostosowania infrastruktury. W przypadku firm, które dopiero wdrażają transport intermodalny, koszty te mogą być barierą. Dodatkowo transport intermodalny wymaga skoordynowania różnych systemów informacyjnych, co wiąże się z dodatkowymi nakładami na cyfryzację i automatyzację.
Przykłady zastosowania transportu intermodalnego
Transport intermodalny z powodzeniem znajduje zastosowanie w przewozie towarów na duże odległości oraz w logistyce międzynarodowej. Przykładem może być przewóz towarów z Azji do Europy – najpierw drogą morską, a następnie, po dotarciu do europejskich portów, koleją i transportem drogowym do końcowych odbiorców. Podobnie odbywają się przewozy na trasach wewnątrzkontynentalnych, gdzie połączenia kolejowe pozwalają na szybki przewóz towarów, a transport drogowy odpowiada za dostarczenie przesyłek na ostatniej mili.
Najlepsze praktyki w transporcie intermodalnym
Firmy wdrażające transport intermodalny powinny zwrócić uwagę na kilka kluczowych kwestii, aby efektywnie wykorzystać zalety tego modelu.
Dostosowanie strategii transportowej do specyfiki ładunku – Transport intermodalny nie jest optymalny dla wszystkich towarów. W przypadku produktów szybko psujących się warto zadbać o połączenie odpowiednich środków transportu, np. chłodniczych jednostek kontenerowych.
Inwestycje w systemy zarządzania transportem (TMS) – Systemy TMS pozwalają na monitorowanie przesyłek i analizę kosztów w czasie rzeczywistym, co umożliwia efektywne zarządzanie zasobami w transporcie intermodalnym. Umożliwiają też planowanie tras oraz optymalizację czasu dostawy.
Współpraca z doświadczonymi partnerami logistycznymi – Wybór zaufanych partnerów transportowych to klucz do udanego zarządzania intermodalnym łańcuchem dostaw. Współpraca z firmami, które posiadają doświadczenie w transporcie międzynarodowym i dysponują rozbudowaną infrastrukturą, pozwala na uniknięcie wielu potencjalnych problemów.
Podsumowanie
Intermodalność w transporcie przynosi liczne korzyści, w tym optymalizację kosztów, zmniejszenie emisji oraz większą elastyczność dostaw. Dzięki możliwości korzystania z różnych środków transportu firmy mogą lepiej dostosować się do wymagań rynku oraz unikać zakłóceń w łańcuchu dostaw. Mimo pewnych wyzwań związanych z koordynacją i wymogami infrastrukturalnymi, intermodalny model transportu staje się coraz bardziej popularny i ma szansę odegrać kluczową rolę w logistyce przyszłości.
Photo by Aleksejs Bergmanis: https://www.pexels.com/photo/aerial-photo-of-buildings-and-roads-681335/