Transport międzynarodowy w Unii Europejskiej jest niezwykle dynamiczny i obejmuje różnorodne formy przewozu towarów. Firmy transportowe coraz częściej korzystają z możliwości realizowania operacji w innych krajach członkowskich, co pozwala na optymalizację tras, skrócenie czasu dostaw i zwiększenie efektywności logistycznej. Jednym z kluczowych pojęć w tym kontekście jest kabotaż. Co to jest i jakie są jego zasady?
Co to jest kabotaż w transporcie?
Kabotaż w transporcie drogowym oznacza wykonywanie przewozów towarów wewnątrz jednego państwa przez przewoźnika z innego kraju UE, po dostarczeniu przesyłki z kraju macierzystego. Dzięki temu możliwe jest realizowanie operacji lokalnych bez konieczności stałej obecności w kraju, w którym przewóz jest wykonywany.
W 2024 roku przewozy kabotażowe stanowiły 14,1% całkowitego transportu drogowego w UE, co oznacza wzrost o 4,8% w porównaniu do roku 2023. Według raportu Eurostatu („Key figures on European transport – 2024 edition”) Polska utrzymała swoją pozycję jako jeden z kluczowych krajów transportowych, odpowiadając za 19,7% całkowitego transportu drogowego w 2024 roku. Natomiast niemieccy przewoźnicy byli odpowiedzialni za 15,0% całkowitego transportu drogowego, a hiszpańscy za 14,5%, co pokazuje znaczenie krajów UE zarówno jako wykonawców, jak i odbiorców operacji kabotażowych.
Jakie są zasady kabotażu w UE?
Zasady kabotażu w UE określone są w Rozporządzeniu (WE) nr 1072/2009 i obejmują kilka kluczowych punktów. Przewoźnik zagraniczny może wykonać maksymalnie trzy operacje kabotażowe w ciągu siedmiu dni po dostarczeniu przesyłki z kraju macierzystego. Każda z operacji musi być odpowiednio udokumentowana – przewoźnik powinien posiadać licencję wspólnotową, dokument przewozowy CMR oraz zezwolenia kabotażowe, jeśli są wymagane.
Ważne jest także stosowanie przepisów krajowych w kraju, w którym przewóz jest realizowany, w tym przepisy dotyczące płacy minimalnej, czasu pracy kierowców i odpoczynku. W niektórych krajach, takich jak Niemcy, Francja czy Austria, istnieją dodatkowe zasady – np. obowiązkowa rejestracja w systemie elektronicznym, deklaracje przewozowe, a w niektórych przypadkach zgłoszenia do lokalnych urzędów transportowych. Przestrzeganie tych wymogów jest kluczowe dla legalnej działalności i bezpieczeństwa przewozów.
Krajowe regulacje, wymagania i dokumentacja kabotażu
Każde państwo członkowskie UE wprowadza krajowe regulacje, które przewoźnik zagraniczny musi przestrzegać przy wykonywaniu kabotażu. W Polsce obowiązkowe jest posiadanie licencji wspólnotowej, dokumentu przewozowego CMR oraz prowadzenie rejestru wykonanych operacji kabotażowych.
Dodatkowo, przewoźnik powinien znać i stosować przepisy dotyczące minimalnego wynagrodzenia kierowców, obowiązkowego czasu pracy oraz okresów odpoczynku. W praktyce oznacza to, że każda operacja kabotażowa musi być dokładnie planowana i dokumentowana, aby uniknąć ryzyka sankcji.
Dzięki pełnej zgodności z regulacjami krajowymi przewoźnik zyskuje nie tylko bezpieczeństwo prawne, ale również możliwość efektywnego planowania tras i realizacji przewozów kabotażowych na najwyższym poziomie.
Kary i konsekwencje za naruszenie przepisów kabotażowych
Nieprzestrzeganie przepisów kabotażowych może skutkować poważnymi konsekwencjami prawnymi i finansowymi. W zależności od kraju i rodzaju naruszenia, przewoźnik może zostać ukarany mandatem sięgającym od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Dodatkowo kontrola drogowa może prowadzić do zatrzymania pojazdu, uniemożliwiając dalszą realizację przewozu. W skrajnych przypadkach, powtarzające się naruszenia mogą skutkować zakazem wykonywania operacji kabotażowych w przyszłości, a także poważnym uszczerbkiem na reputacji firmy.
fot. Ralphs_Fotos/pixabay